Keihard beuken op Dovy Keukens: hoe memetechno en troll-’n-bass een hype worden 

Er is iets aan de hand op de dansvloer en het is iets grappigs. Anonieme dj’s die zichzelf Natte Visstick en Gladde Paling noemen, scoren met hun harde beats vol grappige samples. Van hardcore met een streep Samson & Gert erin tot techno op basis van treingeluiden: niks is te gek, ook niet voor grote festivals als Lokerse Feesten en Rampage.   

5 augustus, een uur of twee ‘s nachts. Op het hoofdpodium van de Lokerse Feesten staat Zwangere Guy te bewijzen waarom hij de perfecte headliner is voor de openingsdag. Terwijl de koning van Brussel het hoofdpodium afbreekt, wordt ook de kleinere Club StuBru gesloopt, weliswaar door een heel ander figuur: Gladde Paling. De Nederlandse dj laat een stampvolle zaal uit zijn dak gaan op zijn kneiterharde beats. In het midden van een nummer schreeuwt een computerstem: “Ik ben een vliegtuig!” In een ander nummer zitten de herkenningsgeluiden van de Nederlandse Spoorwegen verwerkt. Gladde Paling is daarmee niet aan zijn proefstuk toe: een maand daarvoor had hij Rampage Open Air al naar het kookpunt gebracht. Ook Crammerock heeft hem dan al geboekt.  

Gladde Paling is een steeds grotere naam in een steeds grotere scene. Journalist Timo Pisart van het Nederlandse 3voor12 bedacht de termen ‘memetechno’ en ‘troll-’n-bass’, maar je hoort ook ‘ravey’ en ‘TikTok-techno’, naar het platform waarop de dj’s viraal gaan en waar ze vaak hun inspiratie halen voor samples.  

Het zijn dj’s die muziek maken uit een gsm-wekker (‘ochtendbloem’ van Gladde Paling), een quote uit de Nederlandse reeks ‘Mocro Maffia’ (‘Kankerboterham’ van Vieze Asbak) of Vlaanderens bekendste hond erbij halen (‘Samson & Ket’ van Natte Visstick). Bij de eerste luisterbeurt lach je en wie er op streamingdiensten de brakke hoezen bij ziet, kan niet anders dan nog eens grinniken. Maar Gladde Paling vindt op Spotify wel elke maand 80.000 luisteraars en daarmee is hij nog een kleine garnaal: zijn collega’s Vieze Asbak en Natte Visstick staan op respectievelijk 767.000 en 827.000. Natte Vissticks grootste hits ‘Visstick Gooi Die Kankerkick’ en ‘IK TRIP 'M’ (met Dikke Baap) staan allebei al een tijdje in de Spotify Viral 50 tussen de nummers die in België het meest worden gedeeld. 

Het schijt aan serieus 

Achter de opmars van deze scene zit geen groot plan, vertellen Gladde Paling, Vieze Asbak en Dikke Baap in Zoom-gesprekken. Hun camera gebruiken ze niet, omdat ze voor de buitenwereld anoniem willen blijven. “Ik hoorde gewoon hardcore en techno waarvan ik tegen mijn vrienden zei dat ik dat ook wel kon”, vertelt Vieze Asbak. “Na een tijdje zette ik mijn tracks op Spotify om er zelf beter naar te luisteren als ik bij mijn vrienden was. En zo is het een beetje opgepikt.” Hetzelfde verhaal bij Dikke Baap: “Ik ging vroeger vooral naar hardstylefeesten, maar ontdekte een paar jaar geleden techno en het leek me wel leuk om dat zelf te gaan maken. Maar dan wel met een korreltje zout, want dat vind ik ook zelf veel leuker om naar te luisteren.” 

“Ik heb jaren serieuze muziek geproducet, maar na een tijdje ging ik daar schijt aan hebben”, vult Gladde Paling aan. “De muziek waar ik naar luisterde, begon steeds meer op elkaar te lijken. Overal zag je de marketingschema’s in. Maar moet alles dan zo bloedserieus zijn?” Voor veel mensen blijkbaar niet, als je het succes van de memetechno ziet. “Mensen willen na twee jaar corona gewoon een beetje gekkigheid”, denkt Gladde Paling. 

Dat humor meer dan ooit een plaats heeft in de popmuziek, ook op grote podia, werd deze zomer duidelijk. Dat zie je in een een populaire parodieband als Gestapo Knallmuzik, maar evengoed in de woordgrapjes van Joost, de tongue-in-cheek van Merol en Willy Organ en de prettig gestoorde sets van acts als 100 gecs of Marc Rebillet. Het grote verschil tegenover pakweg tien jaar geleden is dat je met humor in je act nog steeds serieus wordt genomen. Niemand vindt het nog vreemd dat Joost op Pukkelpop “Ik ben flyer dan een meeuw” schreeuwt en vervolgens iedereen stil krijgt met het gevoelige ‘Wachtmuziek’, een nummer waarvoor Vieze Asbak trouwens de gabber-remix leverde.

Achttien drops per minuut 

Het principe van memetechno — gekke uitspraken en muziekjes op een harde beat zetten — is ook niet helemaal nieuw, alleen heeft de maker van ‘Tommeke Tommeke (Tom Boonen Wereldkampioen)’ weinig grote festivals gespeeld en Gladde Paling wel. Bert Reniers, de man die hem boekte voor de Lokerse Feesten, vat de verandering van de mentaliteit mooi samen: “Als muziekfanaten steken we graag alles in hokjes, maar dat is net het laatste wat die gasten willen.” Dat ziet ook Rune uit Torhout, 18 jaar en van in het begin een grote fan van Gladde Paling en Vieze Asbak. “Je hoeft dat niet al te serieus te nemen en dat maakt het voor mij perfect. Harde muziek maakt me blij. Gooi wat domme woorden tussen de beats en het maakt je nog blijer. Perfect voor in je oortjes als je over straat loopt of aan het sporten bent.”

Hans ‘Murdock’ Machiels boekte Dikke Baap en Gladde Paling voor Rampage Open Air en haalt die laatste in november weer naar het Sportpaleis voor de indoorversie. Volgens hem slaan de Gladde Palingen van deze wereld niet alleen aan door hun humor, maar sluiten ze ook aan bij een andere trend: “Dance wordt harder. Zo is veel nieuwe techno opvallend sneller: vroeger was het meestal 130 beats per minute, nu gaat het richting 140 of 150. Er sluipt jumpstyle in, ook gabber is aan een revival bezig. Iemand als Gladde Paling past daar perfect in. Als gewone drum-’n-bass een drop heeft om de twee minuten, doet hij er achttien per minuut. Maar het is wel goed gedaan, hij is gewoon een credibele artiest.” Net daarom is de 19-jarige Nederlander Sven een grote fan van Gladde Paling en Vieze Asbak: “De nummers zijn op zich enorm divers, met allerlei genres in één nummer die niet zomaar bij elkaar zijn gepropt.”

In België is de scene minder groot en niet zo duidelijk omlijnd, maar er is één naam die erbovenuit springt: dj Pombak. Zijn ‘DOVY KEUKENS HARDCORE REMIX’ is meer dan 120.000 keer gestreamd en was deze zomer overal te horen, met dank aan dj’s als Michael Amani. “Ik heb Michael nog niet ontmoet, nee. En van Donald Muylle heb ik ook nog geen factuur gekregen”, lacht Pombak alias Milan Claeys, een 17-jarige KLJ’er met een hart voor fotografie en video’s maken. Zijn voorbeelden zijn Gladde Paling en Vieze Asbak. “Ik ben nog maar een half jaartje bezig, maar hoop de volgende maanden nog beter te worden als producer. Dat deze remix zo goed werkt, heeft volgens mij de maken met de nostalgie van de oorspronkelijke reclamespot. Die gaat al een tijdje mee, veel mensen kennen hem en vinden ‘m grappig.”

Nostalgie speelt ook mee in de Nederlandse memecore, vertelt Sem uit Groningen. “Vieze Asbak gebruikt veel samples van ‘internetgekkies’, mensen die ooit rare dingen hebben gezegd in straatinterviews en zo een hype zijn geworden. Vijf of zes jaar geleden was dat een ding op YouTube. Dat zijn de memes waar ik mee ben opgegroeid.”

AliExpress 

Zoals het gaat met muzikale hypes, hebben ook de grote platenlabels zich al op de memetechno gestort. Vorige donderdag bracht 3voor12 het nieuws dat muziekuitgever Cloud9 een interne oproep naar zijn producers stuurde om hun eigen kopie van de memetechno te maken. Als reactie richtten onder anderen Natte Visstick, Gladde Paling en Vieze Asbak het collectief Pestcore op. “Wij zijn nooit met deze insteek deze muziek gaan maken”, schrijven ze op hun Instagrampagina. Cloud9 reageerde nogal laconiek: “Dat daar onvrede over is, dat begrijpen we ook wel, maar zo werkt de muziekindustrie.” 

Elke fan die we spreken, begint spontaan over Cloud9. “Memetechno kan gewoon niet gemaakt worden door mannen in pakken”, zegt Sem. “Het is net cool aan deze muziek dat die anders is dan de hits dit je elke dag hoort.” Rune kijkt al uit naar de dag dat hij een T-shirt of trui van Pestcore kan dragen: “Je moet memecore maken omdat je dat zelf wil en niet om er geld uit te kloppen. Ik snap dat ze het willen commercialiseren, maar het bevalt me niet.”

Dikke Baap, ook een lid van Pestcore, ziet het gevaar niet enkel van de grote platenfirma’s komen. “Onze sound wordt heel veel nagemaakt. We zien zoveel van die AliExpress-versies voorbijkomen die het ook proberen en ik weet niet zo goed wat ik ervan moet vinden”, zegt hij. “Dan zie je een filmpje op TikTok een geluidsbestand openstaan met één vocal sample, de meest simpele kick eronder en een paar keer te veel het woord ‘kanker’ erin." 

Blijft de vraag: wat als de hype overwaait en de producers achter Pestcore andere muziek willen gaan maken, zoals sommigen dat ook al deden voor ze memecore maakten? “Ik maak mij daar niet zoveel zorgen over”, zegt Gladde Paling. “Als ik iets anders wil doen, ga ik het gewoon proberen. Nu gaat het goed en als mensen er later aan terugdenken, kan ik dat alleen maar leuk vinden.”